Τι (ξαν)αλλάξει στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών το 2018. ΤΟ SUDOKU ΠΟΥ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΛΥΣΟΥΝ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΤΗ ΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ

Τι (ξαν)αλλάξει στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών το 2018.

ΤΟ SUDOKU ΠΟΥ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΛΥΣΟΥΝ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΤΗ ΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης*

Στο προηγούμενο σημείωμα μας είδαμε την φορολογική αντιμετώπιση των ασφαλιστικών εισφορών.

Σήμερα  θα προσπαθήσουμε να δώσουμε, σε θεωρητικό επίπεδο, τον νέο τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, των αυτοαπασχολούμενων και ελευθέρων επαγγελματιών.   

Τρόπος υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών.

Από 1.1.2018 αλλάζει το τοπίο όσον αφορά στην διαμόρφωση της βάσης υπολογισμού των εισφορών αφού στο καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα θα προστίθενται και οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές. Από 1.1.2018, λοιπόν, θα έχουμε δύο ειδών εισοδήματα, το φορολογητέο και το ασφαλιστέο όπου:

Ασφαλιστέο Εισόδημα = Φορολογητέο + Καταβλητέες Ασφαλιστικές Εισφορές

Ειδικά για το 2018, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί του ποσού που αντιστοιχεί στο 85% της βάσης προσδιορισμού των εισφορών, ενώ από το 2019 θα υπολογίζονται κανονικά βάσει της παραπάνω εξίσωσης.

Προσοχή: Εδώ θα πρέπει κάνουμε μια απαραίτητη διευκρίνηση. Ο νομοθέτης μιλάει για Καταβλητέες Ασφαλιστικές Εισφορές , ενώ θα έπρεπε να λέει «Καταβληθείσες Ασφαλιστικές Εισφορές ».

Στον υπολογισμό του  φορολογητέου εισοδήματος, σαν δαπάνες αφαιρούμε τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν πληρωθεί μέχρι την εμπρόθεσμη ημερομηνία της καταβολής τους, η αν αυτή λήγει μετά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, αυτές που έχουν πληρωθεί μέχρι την ημερομηνία υποβολής της φορολογικής δήλωσης. Άρα δεν μπορεί να προστεθούν στο φορολογητέο εισόδημα όλες οι ασφαλιστικές εισφορές αλλά μόνο αυτές που έχουν πληρωθεί εμπρόθεσμα και αφαιρούνται ως δαπάνες από το μικτό εισόδημα του φορολογούμενου.

Φορολογική αντιμετώπιση των ασφαλιστικών εισφορών.

Βάσει της ΠΟΛ.1113/2.6.2015, στην οποία αναφέρονται οι μη εκπιπτόμενες  δαπάνες, σαν ΜΗ εκπιπτόμενη δαπάνη αναφέρεται:

«γ) Οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές. Συνεπώς, οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί εμπρόθεσμα (εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους ή τυχόν παράτασής της), ακόμη και σε επόμενο φορολογικό έτος, εκπίπτουν από τα έσοδα του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν.

Ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν στα έτη 2014 και επόμενα, οι οποίες καταβάλλονται εκπρόθεσμα, εκπίπτουν κατά το έτος καταβολής τους ανεξαρτήτως του έτους που αφορούν. Στην έννοια της δαπάνης των ασφαλιστικών εισφορών, που αν δεν έχουν καταβληθεί δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται τόσο οι εισφορές του εργοδότη, όσο και του εργαζομένου, οι οποίες, ως εμπεριεχόμενες στις αμοιβές του, βαρύνουν τον εργοδότη. Σε περίπτωση που οι εκπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές ετών 2014 και επομένων έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, αυτές θα εκπίπτουν κατά το χρόνο καταβολής τους σύμφωνα με την υπόψη ρύθμιση……….»

Βάση υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών 2018.

Ας δούμε τώρα τον υπολογισμό της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για το 2018.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Αυτοαπασχολούμενος με κύκλο εργασιών το 2017 (τζίρο) 20.000 ευρώ με δαπάνες 5.000 ευρώ και ασφαλιστικές εισφορές που πρέπει να πληρώσει μέσα στο 2017 2.957,91 ευρώ .

Α. Περίπτωση. Έχουν πληρωθεί όλες οι ασφαλιστικές εισφορές

	Μικτό Εισόδημα	Δαπάνες	Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές	Φορολογητέο εισόδημα
	20.000,00	5.000,00	2.957,91	12.042,09
Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές				2.957,91
Έκπτωση 15% (2018)				-443,69
Ασφαλιστέο εισόδημα				14.556,31
Ετήσιες Ασφαλιστικές Εισφορές (περιλαμβάνει 120 ευρώ ΟΑΕΔ)				4.042,93

Β. Περίπτωση. Έχουν πληρωθεί μόνο 1.000 ευρώ από τις ασφαλιστικές εισφορές

	Μικτό Εισόδημα	Δαπάνες	Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές	Φορολογητέο εισόδημα
	20.000,00	5.000,00	1.000,00	14.000,00
Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές				1.000,00
Έκπτωση 15% (2018)				-150,00
Ασφαλιστέο εισόδημα				14.850,00
Ετήσιες Ασφαλιστικές Εισφορές (περιλαμβάνει 120 ευρώ ΟΑΕΔ)				4.122,08

   

Γ. Περίπτωση. Δεν έχουν πληρωθεί καθόλου ασφαλιστικές εισφορές.

	Μικτό Εισόδημα	Δαπάνες	Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές	Φορολογητέο εισόδημα
	20.000,00	5.000,00	0,00	15.000,00
Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές				0,00
Έκπτωση 15% (2018)				0,00
Ασφαλιστέο εισόδημα				15.000,00
Ετήσιες Ασφαλιστικές Εισφορές (περιλαμβάνει 120 ευρώ ΟΑΕΔ)				4.162,50

Βάση υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών 2019.

Α. Περίπτωση. Έχουν πληρωθεί όλες οι ασφαλιστικές εισφορές

	Μικτό Εισόδημα	Δαπάνες	Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές	Φορολογητέο εισόδημα
	20.000,00	5.000,00	4.042,93	10.957,07
Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές				4.042,93
Ασφαλιστέο εισόδημα				15.000,00
Ετήσιες Ασφαλιστικές εισφορές (περιλαμβάνει 120 ευρώ ΟΑΕΔ)				4.162,50

     Β. Περίπτωση. Έχουν πληρωθεί μόνο 1.000 ευρώ από τις ασφαλιστικές εισφορές

	Μικτό Εισόδημα	Δαπάνες	Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές	Φορολογητέο εισόδημα
	20.000,00	5.000,00	1.000,00	14.000,00
Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές				1.000,00
Ασφαλιστέο εισόδημα				15.000,00
Ετήσιες Ασφαλιστικές εισφορές (περιλαμβάνει 120 ευρώ ΟΑΕΔ)				4.162,50

Γ. Περίπτωση. Δεν έχουν πληρωθεί καθόλου ασφαλιστικές εισφορές.

	Μικτό Εισόδημα	Δαπάνες	Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές	Φορολογητέο εισόδημα
	20.000,00	5.000,00	0,00	15.000,00
Πληρωμένες Ασφαλιστικές Εισφορές				0,00
Ασφαλιστέο εισόδημα				15.000,00
Ετήσιες Ασφαλιστικές εισφορές (περιλαμβάνει 120 ευρώ ΟΑΕΔ)				4.162,50

Προσοχή: Για τους μηχανικούς , δικηγόρους , γιατρούς υπάρχει και το επικουρικό και η εισφορά για το εφάπαξ και είναι μεγαλύτερο το ποσοστό από το 26,95% με το οποίο υπολογίσθηκαν οι εισφορές στα παραδείγματα.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η τροποποίηση αυτή μπορεί αν επιφέρει επιβάρυνση στους αυτοαπασχολούμενους, αλλά είναι συνταγματικά αποδεκτή, διότι εξισώνει τον τρόπο υπολογισμού του ασφαλιστικού εισοδήματος μεταξύ μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων. Να σημειώσουμε ότι για τους μισθωτούς οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται στο μικτό μισθό, ενώ για το φορολογητέο εισόδημα υπολογίζεται στον μικτό μισθό μείον τις ασφαλιστικές εισφορές.

Τα προβλήματα που υπάρχουν

Λέμε, στην εισαγωγή μας, ότι θα παρουσιάσουμε την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού,  σε θεωρητικό επίπεδο γιατί είναι πολλά τα προβλήματα που υπάρχουν για την ορθή λειτουργεία του συστήματος. Πρώτο πρόβλημα είναι αυτό της μη εφαρμογής των αποτελεσμάτων (κερδών) του 2016, ως βάση, στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών, μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με τον νόμο, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται πάνω στα κέρδη του προηγούμενου φορολογικού έτους. Έτσι από τον Αύγουστο του 2017 θα έπρεπε να υπολογίζονται στα κέρδη του 2016 , κάτι που δεν έχει γίνει ακόμη και δεν γνωρίζουμε πότε θα γίνει.

Δεύτερο πρόβλημα είναι ο υπολογισμός με δυο βάσεις μέσα στην ίδια χρόνια. Αναμένουμε να δούμε πως θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό το 2018 το αρμόδιο υπουργείο.   

Απόστολος Αλωνιάτης  

Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α΄ Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.Φ.Ο.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice, την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2017