ΣΑΡΩΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΣΕΠΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ 2018 – ΝΕΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ Να δεις τι σου ‘χω για μετά….

ΣΑΡΩΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΣΕΠΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ 2018 – ΝΕΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ

Να δεις τι σου ‘χω για μετά….

Ο στοίχος «να δεις τι σου έχω για μετά», από το τραγούδι του Λ. Μαχαιρίτσα , αποτυπώνει πλήρως την κατάσταση που περιμένει τους φορολογούμενους από 1.1.2018 και μετά, με τα μέτρα που έχουν ψηφιστεί ή περιμένουμε να μπουν σε εφαρμογή μετά την 31.12.2017.

Θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε αυτές τις αλλαγές, που θα επηρεάσουν την ζωή μας από 1.1.2018.

Α) Πλήρη κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από 1.1.2018.

Με τον ν. 4446/2016 (ΦΕΚ Α' 240/22-12-2016) από 1.1.2017 στο μειωμένο καθεστώς ΦΠΑ παραμένουν έως το τέλος του 2017 μόνο τα νησιά των Νομών Έβρου, Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου πλην της Ρόδου και της Καρπάθου, λόγω των πιέσεων που δέχονται από το προσφυγικό πρόβλημα.

Τα νησιά που παραμένουν, μέχρι 31.12.2017, στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, είναι τα παρακάτω:

Τα νησιά του νομού Λέσβου: Λέσβος, Λήμνος, Ευστράτιος.

Τα νησιά του νομού Χίου: Χίος, Οινούσσες, Ψαρά, Αντίψαρα.

Τα νησιά του νομού Δωδεκανήσου (σ.σ. η Ρόδος και η Κάρπαθος εξαιρούνται της μείωσης): Κως, Πάτμος, Αστυπάλαια, Κάλυμνος, Κάσος, Λέρος, Νίσυρος, Σύμη, Τήλος, Καστελόριζο καθώς και τα μικρότερα νησιά Αγαθονήσι, Αλιμία, Αρκοί, Αρμάθια, Χάλκη, Φαρμακονήσι, Γυαλί, Κίναρος, Λέβιθα, Λειψοί, Μάραθος, Νίμος, Ψέριμος, Σαρία, Στρογγυλή, Σύρνα, Τέλενδος.

Τα νησιά του νομού Σάμου: Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι, Άγιος Μηνάς, Θύμαινα.

Το νησί του νομού Έβρου: Σαμοθράκη

Υπενθυμίζουμε ότι οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές που συνεχίζουν να ισχύουν σε αυτά τα νησιά είναι:

α) ο κανονικός συντελεστής 17%, (24 Χ μείον 30% = 16,80% και για την στρογγυλοποίηση 17%)

β) ο μειωμένος συντελεστής που εφαρμόζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ  9%, (13 Χ μείον 30% = 9,10% και για την στρογγυλοποίηση 9%)

γ) ο υπερμειωμένος συντελεστής για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ,  4%. (6 Χ μείον 30% = 4,20% και για την στρογγυλοποίηση 4%).

Η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή θα επιφέρει αύξηση στα προαναφερόμενα νησιά, αύξηση που προέρχεται από την αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ.

Ποιο συγκεκριμένα οι συντελεστές ΦΠΑ, θα προσαρμοστούν σε αυτούς της υπόλοιπής επικράτειας και θα γίνουν.

α) ο κανονικός συντελεστής 24%,

β) ο μειωμένος συντελεστής που εφαρμόζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ 13%,

γ) ο υπερμειωμένος συντελεστής για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, 6%.

Έτσι λοιπόν θα αυξηθεί ο ΦΠΑ από 4% σε 6% για φάρμακα, παιδικά εμβόλια, βιβλία, περιοδικά εφημερίδες.

Από 9% σε 13% ο ΦΠΑ για νωπά κρέατα, ψάρια, γάλα γαλακτοκομικά λαχανικά βρώσιμα φρούτα, δημητριακά, άμυλα προϊόντα αλευροποιίας, ελαιόλαδο, παρασκευάσματα για τη διατροφή των παιδιών, ψωμί, ζυμαρικά, φυσικά νερά, φαρμακευτικά προϊόντα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ζωοτροφές, συσκευές ορθοπεδικής, ΔΕΗ ξενοδοχεία

Από 17% σε 24% ο συντελεστής ΦΠΑ για νεόδμητα κτίσματα (πλην πρώτης κατοικίας), αυτοκίνητα, δίκυκλα, φορτηγά, λεωφορεία καύσιμα (βενζίνη, πετρέλαιο, υγραέριο ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, οινοπνευματώδη ποτά, είδη ένδυσης και υπόδησης, είδη οικιακού εξοπλισμού, όπως έπιπλα, υφάσματα κ.λπ., πάσης φύσεως πλαστικά και ξύλινα αντικείμενα, χημικά προϊόντα, κοσμήματα, ρολόγια κ.λπ., όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, συσκευασμένα, μεταποιημένα και τυποποιημένα είδη διατροφής, αναψυκτικά, χυμοί, λοιπά μη αλκοολούχα ποτά, εστίαση – catering και αποχέτευση.

Η επιβάρυνση από την αλλαγή τον συντελεστών του ΦΠΑ είναι ποσοστιαία:

 Ι)Από 4% σε 6% (επιβάρυνση  1,92%)

ΙΙ)Από 9% σε 13% (επιβάρυνση  3,67%)

ΙΙΙ)Από 16% σε 24% (επιβάρυνση 6,90%)

Διαμαρτυρίες

Ήδη οι τοπικοί φορείς έχουν ζητήσει να μην γίνουν αλλαγές στους συντελεστές μιας και οι συνθήκες που επικαλέστηκε η ελληνική κυβέρνηση για την παραμονή των νησιών αυτών στον μειωμένο κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ δεν έχουν ακόμη εκλείψει.

Σχετικές ανακοινώσεις έχουν εκδώσει και οι τοπικές διοικήσεις, αλλά και τα επαγγελματικά επιμελητήρια.

Β) Αλλαγές στην παρακράτηση του Φόρου Εισοδήματος.

Με τον νόμο 4472/2016, καταργήθηκε η έκπτωση του 1,5%, που είχαν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι στην παρακράτηση τους. Η κατάργηση αυτή ισχύει για παρακρατήσεις σε εισοδήματα που θα αποκτηθούν κατά τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2018 και μετά. Η έκπτωση αυτή, όπως είναι γνωστό, ενεργοποιούταν κατά την παρακράτηση του φόρου από μισθωτή εργασία και συντάξεις, στην πηγή.  Έτσι, τόσο στις βεβαιώσεις αποδοχών , όσο και στο έντυπο φορολογίας εισοδήματος (Ε1), εμφανίζονταν δύο ποσά , για την παρακράτηση του φόρου, ο «αναλογούν» και ο «παρακρατούμενων» φόρος. Σε περίπτωση που ο φόρος του εκκαθαριστικού ήταν ίσος ή μεγαλύτερος του παρακρατηθέντος φόρου, θεωρούταν ότι ο φορολογούμενος είχε πληρώσει τον αναλογούντα φόρο, κερδίζοντας 1,5% στο φόρο. Σε αντίθετη περίπτωση, επιστροφής στο φορολογούμενος επιστρεφόταν το ποσό που του είχε παρακρατηθεί. Με την αλλαγή στο νόμο από το επόμενο φορολογικό έτος θα υπάρχει μόνο «παρακρατηθείς» φόρος, ξεχνάμε την έννοια «παρακρατούμενος». Δηλαδή ο αναλογών θα είναι και παρακρατηθείς φόρος.

Αν για παράδειγμα σε φορολογούμενο για το φορολογικό έτος 2017 η μηνιαία παρακράτηση  είναι 100 ευρώ, από τα εισοδήματα  του αφαιρούνται 98,50 ευρώ (παρακρατηθείς φόρος) και αποδίδονται στο κράτος με την περιοδική δήλωση του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών, ενώ θεωρείται ότι έχει προπληρώσει φόρο 100 ευρώ (αναλογούν φόρος).

Από την 1.1.2018 η παρακράτηση φόρου θα είναι 100 ευρώ.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες το ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι στο κράτος  από αυτήν την κατάργηση, ανέρχεται σε περίπου 420 εκατομμύρια ευρώ.

Νέα βάρη περιμένουν του φορολογούμενους από 1.1.2018. Βάρη που απορρέουν από τα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί από την βουλή.

Μιλήσαμε ήδη, στο προηγούμενο σημείωμα μας, για τις επιβαρύνσεις που θα φέρει η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά, αλλά και η κατάργηση της έκπτωσης του 1,5% από την παρακράτηση του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ).

Ας δούμε όμως και τα υπόλοιπα μέτρα που θα επιβαρύνουν τις τσέπες των φορολογουμένων από 1.1.2018.

Γ) Κατάργηση της έκπτωση των ιατρικών δαπανών, ( ισχύει από 1.1.2017).          

Η έκπτωση των ιατρικών δαπανών, δηλαδή η μείωση κατά 10% επί του φόρου στις ιατρικές δαπάνες εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετήσιου ατομικού εισοδήματος με στόχο την εξοικονόμηση φορολογικών δαπανών 121 εκατ. ευρώ. 

Να σημειώσουμε ότι μέτρο που ισχύει από 1.1.2017, δηλαδή και για το φορολογικό έτος που διανύουμε. Το μέτρο αναμένεται να επιβαρύνει  κύρια τους συνταξιούχους, αλλά και τους φορολογούμενους που έχουν προβλήματα υγείας. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η κατάργηση της έκπτωσης, έστω και μέχρι 3.000 ευρώ των ιατρικών δαπανών, που απέφερε  όφελος έως 300 ευρώ επί του φόρου, θα φέρει συναλλαγές μεταξύ των φορολογουμένων, με τελικό αποτέλεσμα το κέρδος που προσδοκά η κυβέρνηση να εξανεμιστεί.

Δ) Μείωση του κονδυλίου του πετρελαίου θέρμανσης. 

Ένα ακόμη μέτρο που θα δούμε μέσα στο 2017, και συγκεκριμένα από τα μέσα του Οκτωβρίου, είναι τα χρήματα που θα δοθούν για το επίδομα του πετρελαίου θέρμανσης. Να θυμίσουμε ότι είναι δεύτερη μείωση που κάνει αυτή η κυβέρνηση στα χρήματα που δίνονται για το επίδομα αυτό. Ποιο συγκεκριμένα  το κονδύλι θα είναι μειωμένο κατά 50% από πέρυσι που ήταν 1,05 εκατομμύρια ευρώ. Αποτέλεσμα της μείωσης από τον Ιανουάριο, κάποιοι θα χάσουν εντελώς το επίδομα, ενώ δεν αποκλείεται και η μείωση του επιδόματος ανά λίτρο.

Ε) Φόρος διαμονής  στα ξενοδοχεία

Επιβάλλεται από 1.1.2018,  φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα. Ο φόρος διαμονής θα ανέρχεται σε:

·         0,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 1-2 αστέρων,

·         1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 3 αστέρων,

·         3 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 4 αστέρων,

·         4 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 5 αστέρων,

·         0,50 ευρώ ανά ημερήσια χρήση για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα.

Στ) Επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων.

Ενεργοποιείται από 1.1.2018 η επιβολή του φόρου υπεραξίας στην πώληση των ακινήτων. Να θυμίσουμε ότι ο φόρος που επιβλήθηκε με το άρθρο 41 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ, Ν.4172/2013), αλλά εφαρμόστηκε μόνο για λίγους μήνες του 2014. Λόγο των προβλημάτων διαχείρισης το μέτρο πάγωσε μέχρι 31.12.2017 και από 11.2017 αναμένεται να εφαρμοστεί ξανά.

Σύμφωνα με τον νόμο ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 15% επί της διαφοράς αξίας κτήσης με αξία πώλησης , αφού η αξία κτήσης «αποπληθωριστεί» με συντελεστές παλαιότητας που θέτει ο νόμος, ανάλογα με τα χρόνια που κατέχει ο φορολογούμενος το ακίνητο.

Εφόσον ο φορολογούμενος έχει διακρατήσει το ακίνητο που πωλεί για πέντε τουλάχιστον έτη από τη στιγμή της απόκτησής του η υπεραξία θα είναι αφορολόγητη μέχρι το ποσό των 25.000 ευρώ.

Την υποχρέωση καταβολής του φόρου έχει ο πωλητής , ενώ ο αγοραστής συνεχίζει να επιβαρύνεται με Φόρο Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ) 3%.

Ζ) Αλλαγή στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών και των ατομικώς επιχειρούνταν.

Από 1.1.2018 αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες με ατομικές επιχειρήσεις. Οι εισφορές θα υπολογίζονται επί των καθαρών κερδών του επαγγελματία ή της επιχείρησης, προσαυξημένων με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί κατά τη διάρκεια του 2017. Στην πράξη, όσοι πλήρωσαν ή θα πληρώσουν πολλές εισφορές το 2017 θα περίμεναν να καταβάλλουν λιγότερα το 2018 (λόγω μείωσης κερδοφορίας), κάτι όμως που δεν θα συμβεί. Το 2018 θα είναι μεταβατικό καθεστώς, καθώς αντί για το 100% των ασφαλιστικών εισφορών του 2017, θα προσμετρηθεί στα καθαρά κέρδη το 80%. Έτσι, το 2019 θα υπάρξει και νέα επιβάρυνση.

Ποιο συγκεκριμένα αν τα καθαρά κέρδη του φορολογούμενου ήταν 10.000 ευρώ ο υπολογισμός των  ασφαλιστικών εισφορών γίνεται ως εξής:

2017  : 10.000 Χ 26,95% = 2.695,00 ευρώ

(για μηχανικούς , δικηγόρους , γιατρούς υπάρχει και το επικουρικό και είναι μεγαλύτερο το ποσοστό).

2018 :10.000 + 2.156,00 = 12.156,00 Χ 26,95% = 3.276,04 ευρώ 

2019 :  10.000 + 3.276,04 = 13.276,04 Χ 26,95% = 3.577,89 ευρώ  

Πρέπει να επισημάνουμε ότι μετά τις αντιδράσεις που υπάρχουν από τους φορείς των ενδιαφερομένων που θα υποστούν την επιβάρυνση, η κυβέρνηση, σύμφωνα με δηλώσεις του Αναπληρωτού υπουργού κ. Πετρόπουλου, σκέπτεται να επανεξετάσει τον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να είναι μικρότερη η επιβάρυνση των ασφαλισμένων.  

Άλλες αλλαγές που αναμένονται.

Πέρα από όσα αναφέραμε αναλυτικά έχουμε ακόμη:

        I.            Ι. Την επέκταση για ένα χρόνο της εισφοράς στη ναυτιλία με στόχο πρόσθετα έσοδα 107 εκατ. ευρώ.

2. Την κατάργηση της έκπτωσης που ισχύει για τη βουλευτική αποζημίωση και τη φοροαπαλλαγή των δικαστικών με αποτέλεσμα πρόσθετα έσοδα 44 εκατ. ευρώ.
3. Την επιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούνται μέσω της διεθνούς διαδικτυακής πλατφόρμας Airbnb, με βάση την κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων. (Ακόμη δεν έχει προχωρήσει η διαδικασία για την δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας , που προβλέπεται από τον νόμο)

Βέβαια  μέχρι το τέλος του χρόνου μπορεί να πεί κάποιος ότι ο δρόμος είναι μακρύς  και δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσουν οι κυβερνόντες

Απόστολος Αλωνιάτης

Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α΄ Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.Φ.Ο.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice, την Πέμπτη 28  Σεπτεμβρίου 2017